Κατάθλιψη
Η θλίψη είναι μία κατάσταση που όλοι βιώνουμε. Αποτελεί μία φυσιολογική αντίδραση στις δύσκολες στιγμές που αντιμετωπίζουμε στη ζωή και συνήθως περνά μετά από κάποιο χρονικό διάστημα. Όταν, όμως, ένα άτομο έχει κατάθλιψη, αυτή παρεμποδίζει τη φυσιολογική ροή της καθημερινότητας και μπορεί να προκαλέσει πόνο όχι μόνο στο ίδιο το άτομο αλλά και σε όσους νοιάζονται για εκείνον ή εκείνη. Οι γιατροί ονομάζουν αυτή την ασθένεια καταθλιπτική διαταραχή ή κλινική κατάθλιψη.
Η κατάθλιψη αποτελεί μία πραγματική ασθένεια και όχι ένα σημάδι αδυναμίας ενός ατόμου ή ενός ελαττώματος στο χαρακτήρα του. Οι άνθρωποι που υποφέρουν από κατάθλιψη χρήζουν θεραπευτικής αγωγής για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν την ασθένεια.
Πολλοί παράγοντες μπορεί να διαδραματίσουν ρόλο στην ανάπτυξη της κατάθλιψης, συμπεριλαμβανομένων της γενετικής και της βιολογίας του εγκεφάλου. Σημαντικό ρόλο, επίσης, παίζουν διάφορα συμβάντα της ζωής του ατόμου, όπως κάποιο τραύμα, η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, μία δύσκολη σχέση, μία εμπειρία της πρώϊμης παιδικής ηλικίας ή οποιαδήποτε αγχωτική κατάσταση. Η κατάθλιψη μπορεί να συμβεί ανά πάσα χρονική στιγμή και ηλικία, όμως πιο συχνά εμφανίζεται στην εφηβική ηλικία ή στις αρχές της δεκαετίας των 20 ή των 30.
Συμπτώματα
Η θλίψη είναι μόνο ένα μικρό κομμάτι της κατάθλιψης καθώς άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη μπορεί να μην αισθάνονται καθόλου λύπη. Η κατάθλιψη έχει πολλά άλλα συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένων των σωματικών. Τα κυριότερα συμπτώματα της κατάθλιψης είναι:
Επίμονη θλίψη, ανησυχία ή «κενή» διάθεση
Αίσθημα απελπισίας, απαισιοδοξία
Συναισθήματα ενοχής, αστάθειας, αδυναμίας
Απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης σε χόμπι και δραστηριότητες
Μειωμένη ενέργεια και κόπωση
Δυσκολία συγκέντρωσης, ανάκλησης μνήμης, λήψης αποφάσεων
Δυσκολία στον ύπνο, υπνοβασία
Αλλαγές στην όρεξη και / ή στο βάρος
Σκέψεις για θάνατο ή αυτοκτονία, απόπειρες αυτοκτονίας
Ανησυχία, ευερεθιστότητα
Επίμονα σωματικά συμπτώματα
Η κατάθλιψη είναι δυνατό να συνυπάρχει με άλλες σοβαρές ασθένειες, όπως το διαβήτη, τον καρκίνο, καρδιακές παθήσεις και την ασθένεια Parkinson. Επίσης, μπορεί να επιδεινώσει τις συνθήκες των ασθενειών αυτών αλλά και αντίστροφα, καθώς μερικές φορές η φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνεται για αυτές τις ασθένειες ενδέχεται να προκαλέσει παρενέργειες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της κατάθλιψης. Ένας γιατρός με εμπειρία στην αντιμετώπιση αυτών των επιπλοκών μπορεί να βοηθήσει στο σχεδιασμό της καλύτερης θεραπευτικής στρατηγικής.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι καταθλιπτικών διαταραχών
Μείζων κατάθλιψη: Σε αυτόν τον τύπο παρουσιάζονται σοβαρά συμπτώματα που παρεμβαίνουν στην ικανότητα του ατόμου να εργάζεται, να κοιμάται, να μελετά, να τρώει και γενικά να απολαμβάνει τη ζωή.
Επίμονη καταθλιπτική διαταραχή: Πρόκειται για καταθλιπτική διάθεση που διαρκεί για τουλάχιστον 2 χρόνια. Ένα άτομο διαγνωσμένο με επίμονη καταθλιπτική διαταραχή μπορεί να παρουσιάσει επεισόδια μείζονος κατάθλιψης μαζί με περιόδους εμφάνισης λιγότερο σοβαρών συμπτωμάτων. Σε κάθε περίπτωση, όμως, τα συμπτώματα αυτά διαρκούν 2 χρόνια (DSM-V).
Ορισμένες μορφές κατάθλιψης είναι ελαφρώς διαφορετικές ή μπορεί να αναπτυχθούν υπό μοναδικές συνθήκες. Περιλαμβάνουν:
Ψυχωτική κατάθλιψη, η οποία συμβαίνει όταν ένα άτομο πάσχει από σοβαρή κατάθλιψη αλλά και κάποια μορφή ψύχωσης, όπως, για παράδειγμα, το να έχει ψευδαισθήσεις.
Επιλόχεια κατάθλιψη, η οποία είναι πολύ πιο σοβαρή από το σύνδρομο «baby blues» που εμφανίζουν πολλές γυναίκες μετά τον τοκετό, όπου συμβαίνει πληθώρα ορμονικών και φυσικών αλλαγών και η ευθύνη της φροντίδας ενός νεογέννητου είναι δυνατό να επιβαρύνει την κατάσταση. Εκτιμάται ότι το ποσοστό των γυναικών που βιώνουν επιλόχεια κατάθλιψη κυμαίνεται από 10% έως 15% (DSM-V).
Εποχιακή συναισθηματική διαταραχή (Seasonal affective disorder / SAD), η οποία χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση κατάθλιψης κατά τους χειμερινούς μήνες οπότε υπάρχει λιγότερο φυσικό ηλιακό φως. Η εποχιακή συναισθηματική διαταραχή (SAD) μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με φωτοθεραπεία. Ωστόσο, σχεδόν οι μισές από αυτές τις περιπτώσεις δε βελτιώνονται μόνο με τη φωτοθεραπεία. Η αντικαταθλιπτική φαρμακευτική αγωγή και η ψυχοθεραπεία μπορούν να μειώσουν τα συμπτώματα της ασθένειας, είτε μεμονωμένα είτε σε συνδυασμό με θεραπεία φωτός.
Διπολική διαταραχή, η οποία είναι διαφορετική από την κατάθλιψη, ωστόσο ο λόγος που συμπεριλαμβάνεται σε αυτή την λίστα είναι επειδή κάποιο άτομο με διπολική διαταραχή εμφανίζει επεισόδια εξαιρετικά χαμηλής διάθεσης (κατάθλιψη) αλλά και επεισόδια με ακραία υψηλή διάθεση (αποκαλούμενη ως «μανία»).
Είναι δυνατό να αντιμετωπιστεί επιτυχώς η κατάθλιψη;
Η κατάθλιψη, ακόμα και στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. Όσο νωρίτερα αρχίζει η θεραπεία τόσο πιο αποτελεσματική είναι. Οι περισσότεροι ενήλικες βλέπουν σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης όταν υποβάλλονται σε θεραπεία με αντικαταθλιπτική φαρμακευτική αγωγή, ψυχοθεραπεία ή συνδυασμό και των δύο.
